تاریخچه سینما

برادران لومیر اولین کسانی بودند که مردم دنیا را با سینما آشنا کردند. در سال ۱۸۹۵ آن ها دستگاهی درست کردند که سینماتوگراف نامیده شد و با پیچاندان این دستگاه عکس های متحرک به نمایش در می آمدند. آن ها این عکس ها را روی پرده سفید نمایش می دادند. هنگامی که از سینماتوگراف استقبال شد برادران لومیر نمایندگانی به کشورهای دیگر برای آشنایی بیشتر با این دستگاه فرستادند. خرید هدایای تبلیغاتی ارزان در تهران برای مناسبت های سینمایی فقط با چند کلیک ساده امکان پذیر است.

تاریخچه ورود سینما به ایران

اولین دوربین فیلم برداری و نمایش فیلم که به ایران وارد شد در سال ۱۲۷۹ شمسی در زمان مظفرالدین شاه قاجار بود. اولین فیلم بردار ایرانی را می توان ابراهیم خان عکاس باشی معرفی کرد.

زمانی که در سال ۱۲۷۹ مظفر الدین شاه به اروپا سفر کرد، طی این سفر با  سینما نیز آشنا شد. او با ابراهیم خان عکاس باشی به تماشای دستگاه سینماتوگراف و لانترن ماژیک پرداخت. این اتفاق پنج سال بعد از ساخت براداران لومیر بود. یک هفته بعد مجددا مظفر الدین شاه به دیدار سینما رفت و ابراهیم خان عکاس باشی در ساحل دریای بلژیک از شاه و سینماتوگراف عکس برداری کرد. بنابراین نخستین کسی که سینما را وارد ایران کرد ناصرالدین شاه بود و اولین فیلم بردار ایرانی ابراهیم خان عکاس باشی نام گرفت.

خان بابا معتضدی
از جمله ایرانیان تأثیر گذار در تاریخ سینمای کشور می توان خان بابا معتضدی را نام برد. او کارهای مهمی را برای تکمیل فرآیند فیلمسازی در ایران انجام داده است. خان بابا معتضدی را می توان به عنوان سومین فیلمبردار ایرانی بعد از میرزا ابراهیم خان عکاس باشی و مهدی روسی خان معرفی کرد. تفاوتی که او با دیگر فیلمبرداران پیش از خود داشت، علاقه خاص او به فیلمبرداری بود. او در سال ۱۲۸۵ شمسی به فرانسه اعزام شد و در رشته الکترومکانیک به تحصیل پرداخت.
او در قسمت مهندسی شرکت فیلمسازی گومون مشغول به فراگیری علم فیلمبرداری پرداخت. علاقه زیاد او به عکاسی و سینما سبب شد تا از نزدیک از قسمت های ضبط و استدیو فیلم شرکت دیدن کند و با تکنیک فیلمبرداری آشنا شود. بنابراین از نظر بین المللی می توان خان بابا معتضدی را اولین فیلمبردار حرفه ای ایرانی معرفی کرد.
خان بابا معتضدی پس از برگشت به ایران یک تاریکخانه احداث کرد و در طول روز به فیلمبرداری تصاویر مستند از داخل شهر می پرداخت.
خان بابا معتضدی را می توان به عنوان اولین مستند ساز ایرانی معرفی کرد که نماهایی از خیابان های تهران را در دوره قاجار به ثبت رسانید. از جمله فیلم های مستندی که از خان بابا معتضدی به جای مانده می توان رضا شاه در مجلس موسسان، رژه قشون لشگری، تاج گذاری در کاخ گلستان، مراسم کلنگ نخستین بنای راه آهن تهران و راه آهن شمال را می توان نام برد.
از دیگر اقدامات خان بابا معتضدی برای سینمای ایران این بود که به راه اندازی سینمای خاص برای بانوان پرداخت. او چند سالن سینما برای این کار در خیابان لاله زار افتتاح کرد. معتضدی با آموزش هایی که در فرانسه دیده بود توانست نگاتیوها را ظاهر کند بنابراین سینماداران ایرانی جهت چاپ راش های خود دیگر نیازمند شرکت های روسی نبودند. اگر بدنبال هدایای تبلیغاتی ارزان جدید هستید ما به شما فروشگاه صنایع دستی اصفهان را پیشنهاد می کنیم.

اولین مدرسه فیلم برداری و سینمایی در ایران
یک مهاجر روسی به نام اوگانيانس زمانی که تحصلات خود را در رشته سینما به اتمام رساند وارد ایران شد. هدف او تأسیس یک مدرسه سینمایی بود که در آن به تولید فیلم پرداخته شود. اولین مدرسه هنرپیشگی در ایران در سال ۱۳۰۹افتتاح شد و تقریبا سیصد نفر در این مدرسه ثبت نام کردند. ولی تنها ۱۲ نفر تا اتمام این دوره باقی ماندند.
پس از اینکه در جراید اعلان مربوط به دوره های هنرپیشگی انجام شد، دوره دوم کلاس های هنرپیشگی با دورس مختلفی مثل بازیگری، فیلم برداری، موسیقی، رقص، ژیمناستیک، تاریخ لباس، ورزش و … آغاز شد. اوگانيانس قصد برگزاری دوره سوم و دوره های دیگری در ایران داشت ولی موفق نشد این دوره ها را برگزار کند.

دختر لر و اولین تجربه سینمای ایران
عبدالحسین سپنتا با همکاری اردشیر ایرانی در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی اولین فیلم صدا دار فارسی را تولید کرد که دختر لر نام داشت. بنابراین با تولید فیلم دختر لر فیلم های صامتی که تولید می شدند از رونق افتادند. ساخت این فیلم در بمبئی صورت گرفت. از فیلم دختر لر استقبال بسیار زیادی شد، همین موضوع باعث گردید تا شرایط ساخت چند فیلم دیگر ایرانی مهیا شود.

صنایع دستی به عنوان هدیه سازمانها و شرکت های خصوصی و دولتی می تواند هم بصورت کاربردی و هم بصورت تزئینی استفاده گردد. محصولات هنری گزینه بسیار خوبی بعنوان هدایای تبلیغاتی و مناسبتی برای انواع همایش های هنرییست. فروشگاه صنایع دستی اصفهان امکان خرید هدایای تبلیغاتی میناکاری و صنایع دستی اصفهان با چاپ لگو و آرم اختصاصی را برای شما فراهم آورده است.

اولین سالن سینمای ایران
در سال ۱۲۷۹ یعنی حدود پنج سال بعد از اختراع سینما توسط برادران لومیر اولین سالن سینمای ایران در شهر تبریز احداث شد. این سالن سینما سولی نام داشت و توسط کاتولیک ها تأسیس گردید. این سالن چون دسترسی چندانی به فیلم های جدید نداشت در سال ۱۲۹۵ تعطیل گشت.
اولین سالن سینمای عمومی در ایران
نخستین سالن سینمای عمومی که در ایران ساخته شد، مربوط به سال ۱۲۸۳ شمسی است که تأسیس آن توسط میرزا ابراهیم خان عکاس باشی صورت گرفت. ولی نخستین سالن رسمی سینما که در کشور ساخته شد سالن سینما ایران بود که مربوط به سال ۱۳۰۵ شمسی در تهران است.
تا پیش از سال ۱۳۰۹ معدود سینماهایی که در ایران تأسیس شده بودند فقط فیلم های غربی که برخی از آن ها زیر نویس داشتند را نمایش می دادند و در واقع هیچ گونه فیلم ایرانی در کشور تولید نمی شد. اولین فیلم سینمایی بلندی که در ایران در سال ۱۳۰۹ ساخته شد فیلم آبی و رابی بود که تولید آن توسط اوانس اوگانیانس صورت گرفت.

اولین ها در تاریخ سینمای ایران عبارتند از:

• نخستین فیلمبردار ایرانی: میرزا ابراهیم خان عکاس باشی
• نخستین فیلم بدون صدای ایرانی: آبی و رابی، ساخته شده توسط اوانس اوگانیانس در سال (۱۳۰۹)
• نخستین مستندساز ایرانی: خان بابا معتضدی
• اولین فیلم صدا دار ایرانی: دختر لر، ساخته شده توسط اردشیر ایرانی در سال (۱۳۱۲)
• نخستین کارگردان زن ایرانی: شهلا ریاحی، برای فیلم مرجان در سال (۱۳۳۵)

دوره رکود سینمای ایران
در سال های ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۷ جو سیاسی کشور ایران دچار تحولاتی شد و عواملی چون روبه رویی با جنگ جهانی دوم و اعمال شدید سانسورها باعث شد تا سینمای نوظهور کشور ایران دچار رکود شود. البته باید در نظر داشت که در این دوره سینما هنوز نتوانسته بود در ایران به جنبه عمومی دست پیدا کند. در این دوره افرادی که از سینماهای تهران و شهرهای بزرگ استقبال می کردند جزو اقشار خاص جامعه یا اشرافیان بودند. از دیگر علت هایی که در این دوره سینمای ایران با رکود مواجه شده بود عدم خط فکری خاص در میان سازندگان فیلم های ایرانی بود. در واقع می توان گفت بجز فیلم های عبدالحسین سپنتا که برگرفته از عناصر کهن ایرانی بودند دیگر فیلم های ایرانی معمولا از روی فیلم های خارجی اقتباس شده بودند.

سینمای ایران در دهه های بیست و سی
پس از سال ۱۳۲۲ چند شرکت سینمایی که توسط عده ای سرمایه گذار تأسیس شده بودند، شروع به فعالیت های فیلمسازی کردند و چون در این سال ها سینما در میان مردم بیشتر عمومی شده بود، در این سال ها سینمای ایران توانست گسترش پیدا کند. اما نکته ای که در این گسترش وجود داشت این بود که به سود حاصل از سرمایه گذاری و درآمدها توجهی زیادی نمی شد. در نتیجه محصولاتی كه تولید شدند بی محتوا و عوام پسند بودند. لذا در این دوره توجه به این عناصر در فیلمسازی ترویج پیدا کرد.

سینمای ایران در دهه های چهل و پنجاه 

دهه چهل و پنجاه را می توان یک موج جدید در تاریخ سینمای ایران معرفی کرد. سینمای فیلم فارسی در سال ۱۳۴۴ توانست به اوج خود برسد. البته این روند به دلیل تکرار بسیار زیاد در سال های بعدی به ابتذال کشیده شد. پس از آن ساخت فیلم هایی چون گاو و قیصر توانست موجب تغییرات در سینمای ایران باشد. این جریان را موج نوی سینمای ایران نامیدند. در سال ۱۳۴۸ با تأسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شرایط لازم برای سینمای فرهنگی در ایران مهیا شد. بنابراین با ایجاد این کانون فیلم هایی که در آن ها از عناصری مانند جاهل مسلکی و خشونت استفاده شده بود، با کاهش استقبال مواجه شدند. لذا موج نو و سازنده ای در سینمای کشور رقم خورد.

سینمای ایران و پیروزی انقلاب اسلامی
با پیروزی انقلاب بسیاری از افراد تصور می کردند که ممکن است حاکمیت دیدنی با سینما مغایرت داشته باشد و این موضوع باعث حذف سینما از ایران شود. ولی رهبر انقلاب با سخنرانی خود باعث شد تا این ذهنیت از میان برده شود و سپس ایشان فیلم گاو که توسط داریوش مهرجویی ساخته شده بود را تأیید کردند. بنابراین سینمای سالم در ذهن ها تلقی شد و این موضوع سبب شد تا راه های تازه ای برای اینده سینما پیدار شود. اما در این رابطه برخوردهای متفاوتی با سینمای ایران شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی وزارت هنر و فرهنگ با هم ترکیب شدند. و پس از آن سینماها گشوده شد و آثار انقلابی و استعماری به نمایش در آمدند. در تیر ماه ۱۳۵۸ جلوی ورود هر نوع فیلم خارجی گرفته شد.

سینمای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
در این دوره ممیزهای سینما ویژگی های جدیدی پیدا کردند. در اولین سال ها بعد از انقلاب به لحاظ تنش های سیاسی که اتخاذ شد آثار سینمایی ایران از نظر کمی و کیفی به نازل ترین حد رسیدند. در این سال ها عوامل مختلفی مانند بی ثباتی سیاسی، معیارهای ممیزی، تغییر پست سرهم مسئولان، عدم امنیت در سرمایه گذاری فیلم های خارجی رونق یافته و … همگی در تولید فیلم ها تأثیر گذار بودند. بسیاری از تولید کنندگان ایرانی در تلاش بودند تا تولید فیلم دوباره جریان پیدا کند، بنابراین اقدام به تولید فیلم هایی کردند که با آرمان های اسلامی مطابقت داشته باشد. برزخی ها، سرباز اسلام، فریاد مجاهد و … از جمله این فیلم ها بودند.
از سال ۱۳۶۰ به بعد مجموعه فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و صنفی سینما به نظارت دولت در آمدند. در این میان ورود فیلم های خارجی با محدودیت مواجه شد و از فیلم های داخلی عوارض های سنگین حذف شد. همچنین در ارتباط بین صاحبان سینما و صاحبان فیلم ها نظم ایجاد شد. این اصلاحات به سبب اراده همه سینماگران ایرانی انجام گرفت.
از سال ۱۳۶۴ به بعد بین سینماگران و سیاست گذاران روابط مناسب تری به وجود آمد و در نتیجه آثاری در سینمای ایران تولید شد که موجب جلب توجه منتقدان و روشن فکران شد و سینمای ایران را در میان جشنواره های جهانی مطرح کرد.

دوران اوج سینمای ایران بعد از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی برگزاری جشنواره بین المللی فبلم فجر که در بهمن ماه هر سال به صورت منظم صورت می گیرد، موجب ایجاد علاقه جوانان به سینما شده و نقش بزرگی در توسعه هنر سینما داشته است. بزرگ ترین نهاد صنفی برای عوامل تولید فیلم سینمایی در کشورمان خانه سینما است که بیشتر از بیست صنف قانونی در آن وجود دارد.
پس از انقلاب اسلامی، سینمای ایران توانست جریان فیلم سازی را به سمت فرهنگ سازی پیش ببرد. پس از انقلاب سنمای ایران در عرصه های داخلی و خارجی صعود بسیار خوبی داشته است. علا رغم فشارهای زیاد بین المللی که به سینمای ایران می شود، اما سینمای کشور ما همواره به صورت جدی مشغول به فعالیت است.
از جمله فیلم های با کیفیت ایرانی که پس از انقلاب ساخته شده است می توان به فیلم هایی چون خانه دوست کجاست، مادر، جدایی نادر از سیمین، شوکران، گاو، آژانس شیشه ای، ملک سلیمان، ابد و یک روز، مهمان مامان، چ، شهر موش ها، یک تکه نان، شیار ۱۴۳، رنگ خدا، کلاه قرمزی و پسرخاله، عروس، حضرت مریم، می خواهم زنده بمانم، ماهی و گربه، اجاره نشین ها، خیلی دور خیلی نزدیک، پرویز، سارا، محمد (ص)، قدمگاه، هنرپیشه، دلشدگان، طعم گیلاس و ناخدا خورشید اشاره کرد.

روز سینما

در سال ۱۳۷۹ همزمان با برگزاری جشن بزرگ سینمایی در ایران و با برگزاری بزرگداشت صدمین سال ورود سینما به کشور، روز ۲۱ شهریور ماه را به عنوان روز سینما نام گذاری کردند. هر ساله در این روز که به روز ملی سینما معروف است، جشن خانه سینما برگزار شده و این روز را به عنوان یک نماد در تقویم ایران ثبت کرده اند.